Opryszczka narządów płciowych jest infekcją przenoszoną drogą płciową spowodowaną przez Wirus opryszczki pospolitej. Jest przenoszona przez kontakt skóra do skóry podczas seksu pochwowego, analnego lub oralnego. Raz zakażone osoby mogą pozostawać bezobjawowe przez długi czas, aż do pierwszego zaostrzenia. Po pierwotnym objawowym zakażeniu wirus może pozostawać w stanie uśpienia, aż do nawrotu w późniejszym okresie życia, powodując nawracające ogniska choroby.
W tym artykule omówimy patofizjologię leżącą u podstaw zakażenia opryszczką narządów płciowych, oznaki i objawy, alternatywne diagnozy, badania i leczenie.
Patofizjologia
Istnieją dwa rodzaje wirusa Herpes simplex, HSV-1 i HSV-2. HSV-1 powoduje opryszczkę narządów płciowych, a dodatkowo może wpływać na obszary wokół ust i nosa, powodując opryszczkę. HSV-2 wpływa również na okolice narządów płciowych i odbytu, powodując opryszczkę narządów płciowych. Oznacza to, że opryszczka może rozprzestrzeniać się na narządy płciowe poprzez kontakt skóry z narządami płciowymi, seks penetracyjny lub oralny z osobą cierpiącą na opryszczkę.
HSV dostaje się do organizmu przez małe pęknięcia w skórze lub przez błony śluzowe jamy ustnej, pochwy, odbytu, cewki moczowej lub pod napletkiem. Po zainfekowaniu powierzchni wirus przemieszcza się w górę najbliższego nerwu do zwoju nerwowego i tam pozostaje. Wyjaśnia to, dlaczego infekcja może pozostać uśpiona przez tak długi czas, ponieważ układ odpornościowy nie może do niej dotrzeć. Podczas reaktywacji wirus przemieszcza się z powrotem w dół nerwu na powierzchnię narządów płciowych, aby ponownie wywołać objawową epidemię.
Bezobjawowe wydalanie jest również ważną przyczyną przenoszenia wirusa, ponieważ wiele osób może wydalać i przenosić wirusa, nawet jeśli nie są świadomi, że są zakażeni.
Czynniki ryzyka
Opryszczka narządów płciowych rozprzestrzenia się poprzez kontakt seksualny i nadal może być przenoszona przy użyciu antykoncepcji barierowej, chociaż jest to mniej prawdopodobne, jest to możliwe, zwłaszcza jeśli wirus jest obecny na obszarach narządów płciowych nieobjętych barierą, takich jak uda.
Posiadanie wielu partnerów seksualnych zwiększa ryzyko zarażenia się opryszczką narządów płciowych, a także innymi infekcjami przenoszonymi drogą płciową.
Posiadanie seks oralny z partnerem cierpiącym na opryszczkę również zwiększa ryzyko zarażenia się wirusem HSV.
Cechy kliniczne
Objawy mogą nie pojawić się przez miesiące lub nawet lata po zakażeniu, jednak u niektórych osób objawy wystąpią od razu.
Objawy zakażenia pierwotnego
Objawy opryszczki narządów płciowych przy pierwszym zakażeniu obejmują -
- Małe czerwone pęcherze wokół narządów płciowych, które są bardzo bolesne i mogą tworzyć otwarte owrzodzenia.
- U mężczyzn znajdują się one na penisie, odbycie, pośladkach i udzie
- U kobiet znajdują się one na sromie, łechtaczce, pośladkach i odbycie
- Wydzielina z pochwy lub prącia
- Objawy grypopodobne, gorączka, bóle mięśni
- Swędzące genitalia
Po około 20 dniach zmiany skórne goją się.
Rys. 1 - Zmiany typowe dla zakażenia opryszczką
Wtórne (nawracające) objawy zakażenia
Po ustąpieniu pierwotnej infekcji wirus pozostaje uśpiony w organizmie. HSV może zatem ulec reaktywacji i powodować nawracające ogniska choroby.
Te nawracające ogniska są często krótsze i mniej dotkliwe, a z czasem ich nasilenie i długość zwykle się zmniejszają. Jest to w dużej mierze spowodowane wytwarzaniem przeciwciał zwiększających rozpoznawanie wirusa i zwiększających skuteczność odpowiedzi.
Objawy nawracających ognisk choroby obejmują
- Pieczenie i swędzenie wokół narządów płciowych
- Bolesne czerwone pęcherze wokół narządów płciowych
Opryszczka
Opryszczka to bolesne zmiany wokół ust i nosa, które utrzymują się przez 7-10 dni. Podobnie jak w przypadku opryszczki narządów płciowych, wirus jest zwykle uśpiony, a ogniska pojawiają się do kilku razy w roku. Opryszczka jest wywoływana głównie przez HSV-1 i może być czasami wywoływana przez HSV-2. Jeśli osoba cierpiąca na opryszczkę narządów płciowych uprawia seks oralny z partnerem, jest on narażony na ryzyko zarażenia się opryszczką narządów płciowych.
Uśpiony aspekt infekcji oznacza, że ludzie mogą zarazić się opryszczką od partnera, nie wiedząc o tym. W rezultacie może to sprawić, że diagnoza opryszczki narządów płciowych będzie dość szokująca i bardzo trudna dla pacjenta.
Diagnozy różnicowe
Istnieje wiele przyczyn owrzodzeń narządów płciowych, w tym owrzodzenia aftowe, wirus ospy wietrznej i półpaśca, urazy i inne zaburzenia pęcherzykowo-rdzeniowe.
Wiele ognisk opryszczki może wskazywać na osłabienie układu odpornościowego, a tym samym na zakażenie wirusem HIV. Jest to coś, co należy wziąć pod uwagę podczas oceny pacjenta z więcej niż 5 ogniskami opryszczki narządów płciowych w ciągu jednego roku.
Dochodzenia
Opryszczkę najlepiej zdiagnozować podczas pierwotnej infekcji w klinice GUM lub gabinecie lekarza rodzinnego.
- Historia - partnerzy seksualni, historia opryszczki lub podobnych objawów oraz czy u pacjenta występowały inne infekcje przenoszone drogą płciową.
- Wymaz z otwartego owrzodzenia - jeśli u pacjenta wystąpią bolesne zmiany wskazujące na opryszczkę pospolitą. Wymaz ten zostanie przetestowany na obecność HSV, a PCR może rozróżnić typ 1 i 2. Nawet jeśli wynik wymazu jest ujemny, diagnoza opryszczki może zostać postawiona później, jeśli zaostrzenia nie ustąpią.
Może być również zalecane badanie przesiewowe pacjentów w kierunku innych infekcji przenoszonych drogą płciową, jeśli wywiad sugeruje, że pacjent może być narażony na zwiększone ryzyko z powodu zachowań swoich lub swoich partnerów.
Zarządzanie
Leki przeciwwirusowe i leki dostępne bez recepty mogą być stosowane w celu skrócenia czasu trwania i nasilenia objawów podczas pierwotnej infekcji i nawrotów.
Zakażenie pierwotne
Gdy u kogoś wystąpi pierwotne zakażenie, można go leczyć lekiem przeciwwirusowym, Aciclovir. Może to skutecznie zmniejszyć liczbę i rozmiar zmian wywołanych przez HSV. Po ustąpieniu pierwotnej infekcji pacjentowi należy zaoferować pełne badanie zdrowia seksualnego i porady dotyczące zapobiegania przenoszeniu infekcji na partnerów seksualnych - należy unikać wszelkich kontaktów seksualnych podczas epidemii, ponieważ otwarte rany są najbardziej zakaźną formą HSV. Należy również zalecić im ujawnienie zakażenia swoim niedawnym i obecnym partnerom seksualnym. Ważne są również środki wspomagające, w tym odpoczynek/czas wolny od pracy w przypadku złego samopoczucia.
Nawracające ogniska choroby
Bez recepty środki przeciwbólowe, wazelina i okłady z lodu są zalecane w celu zmniejszenia bólu i dyskomfortu związanego z infekcją.
Jeśli epizody są regularne, to leczenie epizodyczne jest zalecane. Obejmuje to przyjmowanie acyklowiru natychmiast po wystąpieniu objawów w celu zmniejszenia nasilenia ognisk choroby.
Jeśli ogniska stają się bardzo częste (więcej niż 6 razy w roku) lub są szczególnie dotkliwe, wówczas leczenie supresyjne jest zalecane. Obejmuje to przyjmowanie codziennych dawek acyklowiru w celu zapobiegania nowym ogniskom choroby.
Opryszczka w ciąży
Jeśli kobieta w ciąży ma opryszczkę narządów płciowych i zajdzie w ciążę, jej dziecko powinno być chronione przed zakażeniem dzięki przeciwciałom, które przekaże płodowi przez łożysko. Może być jednak konieczne dalsze przyjmowanie leku Aciclovir. Poród pochwowy jest oferowany kobietom z nawracającymi zmianami w czasie porodu, chociaż mogą one chcieć mieć cesarskie cięcie. Ryzyko transmisji szacuje się na 0-3% w przypadku porodu pochwowego.
Jeśli matka zarazi się opryszczką w ostatnim trymestrze ciąży, jest to bardziej niebezpieczne dla dziecka. Wynika to z faktu, że matka nie wytworzyła przeciwciał, które mogłyby zostać przekazane rozwijającemu się płodowi. Oznacza to, że dziecko jest o wiele bardziej narażone na zarażenie się opryszczką podczas porodu pochwowego (2/5 szans), dlatego w takiej sytuacji zaleca się cesarskie cięcie.
Istnieją 3 formy opryszczki noworodkowej: opryszczka skóry, oczu i ust (SEM), opryszczka rozsiana (DIS) wpływająca na narządy wewnętrzne oraz opryszczka OUN wpływająca na układ nerwowy i mózg, co może prowadzić do zapalenia mózgu. Leczenie przeciwwirusowe jest zwykle wystarczające w przypadku opryszczki SEM, ale szacuje się, że śmiertelność jest znacznie wyższa w przypadku opryszczki DIS i opryszczki CNS, zwłaszcza jeśli nie została zdiagnozowana przez pewien czas.
Pełne wytyczne RCOG dotyczące leczenia opryszczki w ciąży można znaleźć na stronie tutaj.
Polish 
English 
French 
German 
Portuguese 
Spanish